Klasa:
|
I Gimnazjum |
Czas trwania:
|
135 minut |
Temat:
|
BUDOWA KOMPUTERA I URZĄDZENIA ZAWNĘTRZNE (PERYFERYJNE). |
Cele lekcji: | |
Poznawczy: | Podstawowe pojęcia: procesor, typy pamięci,
bufor, piksel, karta graficzna, rozdzielczość, tryb tekstowy, tryb
graficzny, zasada działania: klawiatury, monitora, drukarek, skanera,
modemu.
|
Kształcący:
|
Uczeń powinien umieć korzystać z poznanych urządzeń. |
Metody nauczania: | |
Pogadanka, elementy nauczania problemowego, dyskusja, pokaz, obserwacja.
| |
Środki dydaktyczne: | |
Tablica, podręcznik, tablice poglądowe, komputer i oprogramowanie Microsoft Office
| |
Przebieg lekcji: | |
a) Podanie tematu lekcji i uświadomienie uczniom
celu lekcji. b) Sprawdzenie wiadomości z lekcji poprzedniej (np. z takich zagadnień, których znajomość jest niezbędna na obecnej lekcji). c) Podanie nowego materiału. d) Kontrola i utrwalenie wiadomości i umiejętności: sformułowanie pytań dotyczących celów lekcji. e) Podsumowanie. f) Zakończenie: Zadanie pracy domowej.
|
Kierowanie procesem przyswajania wiadomości i kształtowania umiejętności | |
Komputer osobisty PC | |
| |
Hardware jest zbiorową nazwą na
określenie różnych rodzajów sprzętu, z którego składa się komputer.
Najważniejsze elementy sprzętowe podstawowe i peryferyjne (wejścia i
wyjścia, umożliwiające komunikację komputera z urządzeniami zewnętrznymi)
komputera to:
1) Procesor (jednostka centralna, central processing unit, CPU),
najważniejsza część składowa komputera, odpowiedzialna za wykonywanie
poszczególnych instrukcji programu, nazywana czasem procesorem, a w
przypadku gdy stanowi jeden układ scalony - mikroprocesorem. Składa się z
trzech głównych części: 2) Koprocesor, specjalizowany układ logiczny (obecnie wyłącznie układ scalony), przeznaczony do wykonywania określonych operacji, współpracujący z jednostką centralną komputera, wspomagając ją w wykonywaniu tych operacji. Bez koprocesora wykonywanie takich operacji byłoby bardziej czasochłonne. Szczególnie często stosowane są koprocesory arytmetyczne i koprocesory graficzne. 3) Płyta główna, jeden z podstawowych elementów komputerów typu PC i podobnych, umożliwiający fizyczną integrację innych podzespołów. Jest to obwód drukowany umożliwiający proste podłączenie procesora, pamięci, układów wejścia/wyjścia itd. 4) BIOS (Basic Input-Output System), część systemu operacyjnego służąca do obsługi standardowych urządzeń zewnętrznych mikrokomputera. Zawiera specjalne podprogramy systemowe obsługujące te urządzenia. BIOS jest jedyną częścią systemu operacyjnego zależną od rodzaju komputera. Dzięki odwoływaniu się programów do urządzeń zewnętrznych za pomocą BIOS-a, możliwe stało się przenoszenie programów na różne komputery. W niektórych komputerach BIOS jest umieszczany w pamięci stałej jako oprogramowanie firmowe i zawiera dodatkowo np. procedury testujące i konfiguracyjne. 5) Cache, w informatyce podręczna szybka pamięć lokalna,
przeznaczona głównie do przechowywania szczególnie często używanych danych
bądź programów. Wyróżnia się cache: 6) Pamięć, w informatyce określenie urządzeń używanych przez
komputer do przechowywania danych. 7) DRAM (Dynamic RAM), w informatyce - pamięć odnawialna. Pamięć wymagająca stałego odświeżania m.in. ładunków elektrycznych odpowiedzialnych za przechowywanie informacji. Pamięci te są tańsze, lecz także wolniejsze od pamięci SRAM. 8) Dysk twardy (HDD Hard Disk Drive), urządzenie służące do gromadzenia informacji; odczytywalne i zapisywalne. Pojemność mierzy się odpowiednio w MG i GB; znani producenci dysków to Western Digital, Seagate, IBM, NEC, Qantum. Dyski twarde są podstawowym nośnikiem danych w komputerze; umieszczone są zwykle na stałe w obudowie komputera. Dyski twarde składają się z kilku lub kilkunastu płaskich, okrągłych dysków, których powierzchnie służą do przechowywania informacji. Umieszczone są one na jednej osi, jeden nad drugim. Każda powierzchnia dysku (z wyjątkiem dwóch najbardziej zewnętrznych, które nie są wykorzystywane) ma swoją głowice zapisująco - odczytującą. Każdy dysk ma tę samą średnicę i przechowuje tę samą ilość informacji. Dane na dyskach przechowywane są na cylindrycznych obszarach dysku zwanych ścieżkami. Każda ścieżka ma swój numer służący do identyfikacji miejsca, gdzie dane są zapisane. Ścieżki z kolei są podzielone na sektory. Grupa wszystkich ścieżek o tych samych numerach nazywana jest cylindrem. Ustalenie położenia danych zapisanych na dysku polega na zidentyfikowaniu odpowiedniego numeru cylindra, numeru głowicy określającego numer powierzchni oraz numer sektora. Podstawowe parametry dysków twardych to pojemność, średni czas dostępu danych i prędkość przesyłania danych. | |
Budowa jednego z najważniejszych elementów komputera - dysku twardego | |
![]() Przekrojowa budowa dysku twardego |
Opis rysunku: 1 - gniazdo zasilania, 2 - dyski magnetyczne, 3 - łącze między dyskiem a kontrolerem we/wy, 4 - uszczelka, 5 - silnik napędu głowic, 6 - głowice zapisująco - odczytujące, 7 - przewody łączące głowice z układami sterowania |
![]() Przestrzenna budowa dysku twardego. |
Opis rysunku:
2 - dyski magnetyczne,
|
8) Stacja dyskietek (FDD Flopy Disk
Drive), służy do odczytywania i zapisywania dysków elastycznych -
dyskietek, o odpowiedniej pojemności (360, 720 KB; 1.2, 1.44, 2.88 MG).
9) Karta graficzna, część komputera odpowiedzialna za generowanie obrazu na ekranie monitora. Dla komputerów klasy PC opracowano i stosowano wiele standardów tych urządzeń, jak np. CGA, Hercules, EGA, VGA, SVGA. Różnią się one głównie możliwą do osiągnięcia rozdzielczością i ilością wyświetlanych kolorów. 10) CD-ROM (Compact Disc - Read Only Memory), rodzaj pamięci stałej, dla której nośnikiem jest dysk kompaktowy. Dysk taki, raz zapisany, może być wyłącznie odczytywany. Popularność zdobył dzięki niewielkim rozmiarom i niskiej, w stosunku do pojemności, cenie. Typową pojemnością dysku CD-ROM jest 650 MB. Obecnie coraz bardziej powszechne są dyski optyczne nowej generacji znane pod nazwą DVD (Digital Versatile Disc). 11) Monitor - urządzenie elektroniczne; charakteryzuje je wielkość mierzona długością przekątnej odpowiednio 14, 15, 17, 19, lub 21 cali - monochromatyczny lub kolorowy. Nowsze modele skonstruowane są z uwzględnieniem LR niskiej emisji promieniowania (Low Radition); NI (Non Interlaced) bez przeplotu daje lepszy obraz przy wysokich rozdzielczościach niż monitory z przeplotem. Monitor może pracować w trybie tekstowym (25 linii po 80 znaków w linii) lub graficznym (podświetla lub nie pojedyncze punkty na ekranie tzw. piksele, czyli liczba punktów w poziomie i pionie nazywana rozdzielczością). | |
![]() Monitor 14 cali - kolorowy. | |
12) Klawiatura, najpowszechniej
stosowane urządzenie peryferyjne komputera. Wzorowana na maszynie do
pisania, jest tablicą, na której rozmieszczone są przyciski oznaczone:
literami, cyframi oraz specjalnymi znakami, a także tzw. klawisze
funkcyjne umożliwiające wykonanie specyficznych czynności. Istnieje wiele
typów klawiatur, różniących się m.in. układem klawiszy (najbardziej typowy
to QWERTY) czy zestawem klawiszy funkcyjnych. Na klawiaturze znajduje się
zazwyczaj 101 lub 102 klawisze. Wewnątrz klawiatury znajduje się procesor
odpowiedzialny za przetwarzanie znaków o kodach ASCII na impulsy
elektryczne, trafiające do CPU. Klawiatura jest więc podstawowym
urządzeniem zewnętrznym umożliwiającym nawiązanie dialogu między
człowiekiem a komputerem.
13) Myszka, urządzenie peryferyjne składające się z niewielkiego, łatwo dającego się przesuwać dłonią pudełka, połączonego z komputerem za pomocą kabla lub drogą radiową. Myszka umożliwia przekazywanie ruchów ręki po płaskiej powierzchni do komputera. Stosowana powszechnie obok klawiatury jako jeden z najprostszych sposobów komunikacji z komputerem. Wynaleziona w latach 60. w laboratoriach firmy Xerox w Palo Alto w Kalifornii. 14) Drukarka, komputerowe urządzenie peryferyjne, używane do
drukowania tekstów i grafiki na papierze. Drukarki różnią się bardzo
szybkością, jakością i techniką druku. Ze względu na technikę wydruku
istnieje kilka rodzajów drukarek takich jak: 15) Modem, urządzenie techniczne umożliwiające transmisję i
odbiór danych cyfrowych za pośrednictwem kanału telekomukacyjnego
przystosowanego do przekazywania danych analogowych. Nazwa jest zlepkiem
słów modulation i demodulation, czyli "modulacja" i "demodulacja".
Powszechnie terminem tym określa się urządzenie umożliwiające transmisję
danych cyfrowych przez łącze telefoniczne. Modemy dzielimy na: 16) Skaner, (stacjonarny lub ręczny) urządzenie służące do wprowadzania do komputera zdjęć i rysunków; proces ten określa się skanowaniem. Najpopularniejsze skanery to stacjonarne - przypominają budową i sposobem funkcjonowania kserokopiarkę; obiekt podlegający skanowaniu umieszcza się na szklanej powierzchni, gdzie przebiega promień światła, które po odbiciu jest rejestrowane przez czujniki i zmieniane w dane zrozumiałe dla komputera; skanery stacjonarne są znacznie droższe od innych urządzeń tego typu, oferują jednak znacznie wyższą jakość zeskanowanych dokumentów. 18) Joystick - urządzenie sterujące opracowane specjalnie dla komputerów, służące do poruszania obiektami na ekranie; joystiki są najczęściej przyłączane do portu na karcie dźwiękowej, stosowane w grach komputerowych. 19) Karta muzyczna (dźwiękowa) - stanowi rozszerzenie
komputera; za jej pomocą można odtwarzać, nagrywać lub obrabiać muzykę,
mowę bądź inne dźwięki. Przez mikrofon podłączony do karty możemy np.
wydawać komputerowi polecenia, dyktować teksty które komputer pisze w
edytorze, co jest bardziej naturalne i mniej męczące niż pisanie na
klawiaturze. Korzystając z Internetu możemy porozmawiać z kimś kto jest
oddalony od nas o setki kilometrów, co jest znacznie tańsze niż zwykła
rozmowa telefoniczna. 20) Tablet (digitizer) - płaska tabliczka wykrywająca pozycję specjalnego pióra-rysika umożliwiającego rysowanie na tablecie jak na kartce papieru (obraz powstaje na ekranie monitora); tablety mają zastosowanie w grafice komputerowej. 21) Słuchawki - urządzenie umożliwiające odbiór różnego rodzaju dźwięków w trybie mono lub stereo, podłączane do różnych części komputera (karty dźwiękowej, modemu, napędu CD lub DVD). 22) Mikrofon - urządzenie umożliwiające nagrywanie dźwięków na różne rodzaje dysków (dysk twardy, napęd Zip lub Jazz, dyskietkę) w różnych częstotliwościach. 23) Głośniki - dodatkowe urządzenia pozwalające słyszeć ścieżkę
dźwiękową różnych aplikacji (programów) oraz muzykę z płyt CD-ROM,
Internetu; dostępne są dwa rodzaje głośników: 24) Kamera - niewielkie urządzenie z soczewką, zmieniające widzialny obraz na informacje czytelne dla komputera; umożliwia wideo konferencje w Internecie lub zapisywanie obrazu na dyskach. 25) Obudowa - jej wielkość i rodzaj zależy od liczby i wielkości urządzeń, które mają się w niej znajdować; znajduje się w niej zawsze zasilacz z wentylatorem. Typy obudów: | |
| |
26) Akcelerator grafiki 3D - urządzenie
wspomagające wyświetlanie grafiki przestrzennej, ściśle współpracuje z
procesorem i kartą graficzną (znacznie je odciążając) wykonując dużą
liczbę obliczeń przy tworzeniu obrazu, co wykorzystują użytkownicy
programów graficznych i gier komputerowych.
27) Steamer - napęd taśmowy używający kaset z taśmą magnetyczną służąca do zapisywania większych ilości informacji w celu np. archiwizacji; mają dużą pojemność, ale wolny dostęp do danych. | |